Հայաստանի Հանրապետութիւն (Հայաստանի Հանրապետություն), ստեղծվել է 1918 թվականի մայիսի 28-ին՝ մայիսին տեղի ունեցած Սարդարապատի, Բաշ-Ապարանի և Ղարաքիլիսայի հերոսամարտերից հետո[1]։ Առաջին հանրապետությունը հիմնադրվեց հայ ժողովրդի համար ծանր ժամանակահատվածում, երբ երիտթուրքական բնաջնջման ծրագրից խուսափած բազմահազար հայ գաղթականներն ու սովը, տրանսպորտային ուղիների շրջափակումները, քեմալական Թուրքիայի հարձակումը[2], ինչպես նաև Բրիտանական Կայսրության մանիպուլատիվ ու դավաճանական կեցվածքը Դաշնակցական Կառավարության նկատմաբ հնարավորություն չէին ընձեռելու պետության ղեկավարներին ստեղծել կայուն պետություն։ Առաջին հանրապետությունը գոյատևեց մինչև 1920 թվականի դեկտեմբերի 2-ը, երբ Հայ-Թուրքական պատերազմի արդյունքում Հայաստանի հանրապետության արևմտյան և հարավ–արևմտյան գավառները՝ այդ թվում Կարսը, Արդահանը, Կաղզվանը, Սուրմալու–Իգդիրը՝ սրբազան Արարատ լեռով, անցան քեմալական Թուրքիային, իսկ արևելյան գավառները՝ խորհրդայնացան ու բաժանվեցին մի քանի մասի՝ Հայաստանի Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն, Նախիջևանի երկրամաս, Արցախ, Գարդման-Գանձակ՝ Ադրբեջանական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետության կազմում և այլն։ Չնայած կարճ կյանքին՝ Առաջին Հանրապետության դերը անգնահատելի է, նախ և առաջ՝ Հայոց Պետականությունը վերակերտելու առումով
Վարչապետի հուշերը.
Սիմոն Վրացյան (Սիմոն Գռուզեան)
գ. Մեծ Սալա, Նոր Նախիջևան կամ Դոնի Նախիջևան (Ռուսական կայսրություն)1882 - Բեյրութ (Լիբանան)1969)
1919թ. Հայաստանի Հանրապետություն
Հայոց Ազգային խորհրդի (ՀՀ առաջին պառլամենտ) որոշումը՝ Հայաստանի Հանրապետության անդրանիկ կառավարություն կազմելու վերաբերյալ (նախագահ՝ Հովհաննես Քաջազնունի), 24-ը հուլիսի, 1918 թ․, Երևան։
«Բացառիկ պատմական լուսանկար. ԱՄՆ, Ֆրանսիայի և Մեծ Բրիտանիայի դրոշները՝ Անկախ Հայաստանի մայրաքաղաքում, 1919 թիվ:
Այժմ կայքը դիտում են 1792 հյուր և անդամներ չկան։